اگر تا به حال متوجه بادکردگی، بیرونزدگی یا تودهای در بدن خود و اطرافیان شدهاید یا میخواهید درباره باد فتق بیشتر بدانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فتق چیست و کجاست؟
فتق (Hernia) یا باد فتق به خارج شدن عضوی از بدن از جای اصلی خود و تغییر مکان به حفره یا بافت مجاور گفته میشود. فتق به دلیل تضعیف لایههای درونی عضلات (معمولا شکمی) رخ میدهد و باعث کشیدگی یا پارگی در جدار شکم یا دیافراگم است. فتق ممکن است بدون درد و علائم خاصی باشد یا اینکه دردی از خفیف تا شدید ایجاد کند. درد در حین استراحت یا در حال انجام فعالیتهای خاصی مانند دویدن ممکن است ایجاد شود که در ادامه در این رابطه صحبت خواهیم کرد.
باد فتق ممکن است ارثی باشد و از زمان تولد دیده شود یا اینکه اکتسابی باشد و با گذشت زمان به وجود آید.
در همه انواع فتق، بیمار با خطر قطع خون روبهرو است. تورم حاصل از باد فتق ممکن است فشار زیادی وارد کرده و با انقباض رگهای خونی سبب کاهش یا قطع خونرسانی به بافتهای بیرونزده شود. این عارضه بهطور معمول در ناحیه شکمی دیده میشود اما ممکن است که در ناف، ران و کشاله ران نیز رخ دهد. درواقع فتق در هرجایی رخ میدهد که جداره بافت نگهدارنده اندام ضعیف باشد که در زیر این موارد بررسی میکنیم:
- فتق مغبنی یا کشاله ران (Inguinal hernia): رایجترین نوع فتق است و زمانی دیده میشود که روده با فشار از نقطه ضعیفشده عبور و وارد دیواره شکمی میشود. کانال مغبنی در کشاله ران قرار دارد. این کانال در مردان محل ورود اسپرماتیک (طناب منوی) از شکم به کیسه بیضه است و در زنان حاوی رباطی است که به نگه داشتن رحم در جای خود کمک میکند؛ البته این فتق در مردان شایعتر است. بیضههای مردان در زمان کمی پس از تولد از کانال مغبنی عبور کرده و پایین میرود، این کانال باید پس از عبور بیضهها کاملا بسته شود اما گاهی بهطور کامل بسته نشده و منطقه ضعیف و مستعد فتق را ایجاد میکند.
- فتق هیاتال (Hiatal hernia): این نوع فتق بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده میشود. در این عارضه، بخشی از معده از طریق شکافی در دیافراگم، به حفره سینه وارد میشود. دیافراگم صفحهای ماهیچهای است که اندامهای شکمی را از اندامهای قفسه سینه جدا میکند و همچنین با انقباض خود، در کشیدن هوا به درون ریهها نقش دارد. علائم فتق هیاتال رفلاکس محتویات معده به مری و سوزش معده است.
- فتق ناف (Umbilical hernia): این فتق در نوزادان زیر 6 ماه مشاهده میشود. در این نوع از بیماری، روده کودک از طریق شکافی در دیواره شکم و نزدیک به ناف بیرون میزند. این نوع از فتق، تنها نوعی است که بهطور خودبهخود برطرف میشود زیرا عضلات شکمی بهمرور قویتر میشوند.
- فتق برشی (Incisional hernia): این فتق بعد از عمل جراحی روی شکم رخ میدهد و باعث بیرونزدگی قسمتی از روده از شکاف جراحی یا ناحیه ضعیفشده اطراف آن میشود.