آیا درمان دیابت با جراحی لاغری واقعیت دارد؟
بیماری قند یا Diabetes Mellitus که به دیابت معروف است یک گروه از اختلالات متابولیکی است که ویژگی شاخص آن بالا بودن سطح قند خون برای مدت زمان طولانی است. علائم این بیماری اغلب شامل تکرر ادرار، افزایش تشنگی و افزایش اشتها می باشد. گفته می شود که یکی از روش های درمان دیابت با جراحی لاغری است؛ اما آیا این ادعا واقعیت دارد؟! با ما در ادامه این نوشتار همراه باشید تا به پاسخ این سوال بپردازیم.
انواع دیابت
دیابت ممکن است ناشی از عدم تولید انسولین کافی توسط پانکراس باشد یا به دلیل عدم واکنش سلول‌های بدن به انسولین تولیدشده بروز پیدا کند. بیماری دیابت دارای سه نوع اصلی است:
- دیابت نوع یک: که بر اثر ناتوانی پانکراس در تولید انسولین کافی به‌خاطر از دست‌دادن سلول های بتا ایجاد می شود. انسولین همان هورمونی است که گلوکز موجود در غذا را به انرژی تبدیل می‌کند. این نوع از دیابت قبلا به‌عنوان دیابت وابسته به انسولین یا IDDM یا دیابت جوانان شناخته می‌شد.
- دیابت نوع دو: با یک نوع مقاومت نسبت به انسولین آغاز میشود. در این وضعیت، سلول‌ها قادر نیستند پاسخ مناسبی به انسولین بدهند. با پیشرفت این نوع از بیماری ممکن است کمبود انسولین نیز پدیدار شود. این نوع از دیابت در گذشته به دیابت شیرین غیروابسته به انسولین یا NIDDM یا دیابت بزرگسالان معروف بود. شایع‌ترین دلایل این بیماری ترکیبی از اضافه وزن و کمبود فعالیت بدنی است.
- دیابت بارداری: که سومین نوع است بدون سابقه قبلی در زنان باردار رخ می‌دهد و سطح قند خون را بالا می‌برد.
چگونگی درمان دیابت با جراحی لاغری
جراحی دیابت به جراحی چاقی مانند اسلیو معده، جراحی بای پس و … اشاره دارد که با انجام آنها دیابت بهبود می یابد. اما چگونه؟
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ معمولاً مشکلاتی مانند چاقی های مفرط را تجربه می کنند که البته متخصصان معتقدند کاهش وزن افراد بر بهبود و کنترل دیابت نوع ۲ نقش بسیار مهمی دارد. نکته بسیار مهمی که باید در مورد این نوع دیابت بدانید این است که دیابت نوع دو معمولاً در بزرگسالان اتفاق می افتد و ۹۰ درصد کسانی که به دیابت مبتلا هستند از نوع دوم آن می باشد. اغلب متخصصانی که در زمینه کنترل و درمان دیابت فعالیت دارند بهترین شیوه درمانی را برای خلاص شدن از این عارضه را عمل های جراحی می دانند که بر لاغری افراد تاثیر مستقیم دارند.
مطالعات بلندمدت نشان داده‌اند که جراحی چاقی منجر به کاهش محسوس وزن در طولانی مدت، بهبودی بیماری دیابت، بهبود عوامل خطرساز قلبی عروقی و کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از دیابت از 40 درصد به 23 درصد خواهد شد.
مؤسسه ملی بهداشت ایالات متحده درمان دیابت با جراحی لاغری را برای افراد چاق با شاخص توده بدنی (BMI) حداقل 40 و برای افراد عادی که BMI حداقل 35 دارند و بیماری های مزمن مانند دیابت را توصیه می کنند.
کدام گروه از بیماران مبتلا به دیابت بهترین نتیجه را از عمل لاغری به دست می آورند؟
- افرادی که مبتلا به دیابت خفیف هستند و دارویی برای کنترل قند خون مصرف نمی کنند.
- بیمارانی که کمتر از 5 سال است از بیماری دیابت نوع دو رنج می برند.
آیا درمان دیابت با جراحی لاغری دائمی است؟
همان طور که گفتیم عمل لاغری، تاثیر قابل توجهی در بهبود و کنترل بیماری دیابت نوع دو دارد. البته این بدان معنا نیست که دیابت با جراحی لاغری به طور دائمی درمان می شود؛ بلکه به این معناست که تا حد زیادی این بیماری کنترل می شود و نیازی به مصرف دارو برای کنترل سطح قند خون ندارد. با این حال در صورت عدم رعایت مراقبت های بعد از عمل اسلیو و بای پس ممکن است وزن شما دوباره بازگردد، بیماری شما مجدد عود کند و نیاز به مصرف دارو داشته باشید.
البته در برخی مواقع درمان دیابت با عمل لاغری به طور کامل امکان پذیر است که این احتمال بیشتر برای افرادی که کمتر از 5 سال به دیابت مبتلا شده اند و قبل از عمل جراحی هیچ گونه داروهای قند خون استفاده نمی کردند، وجود دارد.
انواع جراحی چاقی برای درمان دیابت
معمولا درمان دیابت با جراحی لاغری به دو روش زیر انجام می شود:
- عمل اسلیو معده: طی عمل اسلیو یا آستین معده، جراح بخش زیادی از معده که مسئولیت تولید هورمون اشتها را بر عهده دارد را برمی دارد.
- عمل بای پس معده: طی این جراحی علاوه بر اینکه اندازه معده کوچک می شود، مسیر دستگاه گوارش هم تغییر می کند که همین موضوع باعث کاهش جذب غذا و کالری توسط بدن می شود.
طبق تحقیقات و تجربیات کسانی که عمل اسلیو انجام داده اند تا ۸۰ درصد از این افراد با کاهش وزن شاهد بهبود دیابت خود نیز بوده اند.
عمل بای پس روده نیز روشی دیگر و البته کاربردی برای کاهش سریع وزن و تحت کنترل درآوردن دیابت نوع ۲ می باشد. در این روش متخصصان فضای جدیدی را برای نگهداری غذا و نهایتاً هضم آن تعبیه می کنند، به گونه ای که پزشک قسمت بالایی معده را به روده کوچک متصل کرده و در این شرایط فضای کافی برای گنجاندن غذا و خوراکی های زیاد در بدن وجود ندارد و البته هضم سریع تر غذا باعث می شود تا روند لاغری افراد سرعت بیابد.
تمام این موارد نشان می‌دهد که تاثیر چاقی و اضافه وزن بر دیابت نوع دو به چه میزان است و استفاده از انواع عمل معده برای لاغری تا چه حد می‌تواند مفید باشد.
عمل جراحی برای دیابت نوع 2 با هر دو روش امکان پذیر است، اما انتخاب بهترین روش جراحی لاغری برای هر فردی بر عهده جراح لاغری است. جراح معمولا پس از بررسی وضعیت سلامتی، وزن شما و سایر شرایط روش مناسب را انتخاب می کند.
سایر مزایای عمل اسلیو و بای پس علاوه بر بهبود دیابت نوع دو عبارتند از بهبود آرتروز و مشکلات مفصلی، درمان بیماری های قلبی عروقی، درمان برخی سرطان ها اعم از سرطان سینه، سرطان رحم و روده بزرگ.
مزایای جراحی چاقی برای درمان دیابت
اکثر افرادی که عمل اسلیو یا بای پس را انجام می دهند پس از گذشت 18 الی 24 ماه از جراحی 50 الی 80 درصد از اضافه وزن خود را از دست می دهند. نکته جالب توجه اینجاست که تاثیر این گونه جراحی ها بر روی قند خون بسیار سریع است و تقریبا در همان روزهای نخست پس از جراحی می توانید تاثیرات جراحی چاقی بر درمان دیابت و بیماری قند خون را ببینید. به طوری که در اکثر مواقع بیماران پس از جراحی لاغری در صورت صلاحدید پزشک خود می توانند داروهای دیابت را کم یا حتی قطع کنند.
طبق تحقیقات انجام شده عمل بای پس تاثیر بیشتری به نسبت عمل اسلیو در درمان دیابت دارد. به طوری که طبق آمار حدود 33 درصد از بیماران دیابتی پس از عمل بای پس نیازی به داروی دیابت پیدا نمی کنند و پس از گذشت دو سال از عمل بای پس، داروی دیابت 85 درصد از بیماران به طور کامل قطع می شود.
بیشتر بخوانید: عمل بای پس بهتر است یا عمل اسلیو
عوارض درمان دیابت با جراحی لاغری
با اینکه جراحی چاقی مزایای بسیار زیادی برای درمان دیابت به همراه دارد اما نمی توان از عوارض جانبی آن هم غافل شد. در تعداد کمی از افرادی که تحت عمل جراحی لاغری برای درمان دیابت قرار گرفته اند ممکن است عوارض زیر رخ دهد:
- عوارض مربوط به بیهوشی؛
- آمبولی بعد از عمل اسلیو یا بای پس؛
- عفونت؛
- خونریزی؛
- انسداد روده؛
- بروز سنگ صفرا یا سنگ کلیه؛
- تنگ شدن محل اتصال خروجی مخزن معده به روده؛
- سندروم دامپینگ؛
- سوء تغذیه؛
- و…؛
بیشتر بخوانید: عوارض عمل اسلیو چیست؟
مراقبت های لازم بعد از درمان دیابت با جراحی لاغری
پس از انجام عمل لاغری برای درمان دیابت، نیاز است که در ویزیت های دوره ای بعد از عمل لاغری شرکت کنید و به نکات مراقبتی زیر پایبند باشید:
- آزمایش های لازم بعد از جراحی چاقی را انجام دهید (شش ماه بعد از جراحی، یک سال پس از جراحی و سپس سالی یک بار)؛
- مشاوره با کارشناس تغذیه و دنبال کردن رژیم غذایی بعد از عمل لاغری؛
- مشاوره با مشاور و روانشناس یک ماه پس از جراحی (در صورت لزوم)؛
- مشاوره برای انجام ورزش بعد از عمل لاغری؛
- کنار گذاشتن مشروبات الکلی؛
- پرهیز از مصرف دخانیات؛
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مراقبت های بعد از عمل لاغری می توانید با توجه به نوع عمل خود بر روی یکی از لینک های زیر کلیک کنید:
